موارد رد دفاتر قانونی از نظر مالیاتی
به موجب ماده 20 آیین نامه نحوه تنظیم و تحریر و نگاهداری دفاتر ، در موارد ذیل دفاتر قانونی رد می شود :
خارج شدن دفاتر ارائه شده از پلمپ به هر نحو- فقدان یک یا چند برگ – عدم ثبت یک یا چند فعالیت مالی و پولی به شرط احراز – تقدم ثبت یک یا چند معامله نسبت به تاریخ وقوع آن ها – ثبت تمام یا قسمتی از یک فعالیت ( آرتیکل = موضوع ) ، در حاشیه – ثبت تمام یا قسمتی از یک فعالیت بین سطور – تراشیدن و پاک کردن مندرجات دفاتر به منظور سوء استفاده – جای سفید گذاشتن در صفحات بیش از حد معمول – محو کردن مندرجات دفاتر با وسایل شیمیایی- ناپدید کردن مندرجات دفاتر با رنگ یا جوهر و نظایر آن ها به منظور سوء استفاده – عدم ارائه یک یا چند جلد از دفاتر ثبت و پلمپ شده، ولو آنکه در آن ها چیزی نوشته نشده باشد – بستانکار شدن حساب های بانکی و نقدی مگر اینکه حساب های بانکی با صورتحساب بانک مطابقت نماید و یا بستانکار شدن حساب های بانکی یا نقدی ناشی از تقدم و تاخر ثبت حساب ها یا دریافت و پرداخت باشد که در این صورت موجب رد دفتر نیست – تاخیر تحریر روزنامه و دفتر مشاغل و دفتر کل زاید بر حد مجاز مقرر در آیین نامه .
– استفاده از دفاتر نانویس سال یا سال های قبل در صورتی که مشخصات آن ها در مهلا مقرر در ماده 17 آیین نامه به حوزه مالیاتی ذیربط اعلام نشده باشد. وفق این ماده : ” مودیان مکلفند برای هر سال مالیاتی، دفتر یا دفاتر جدید، ثبت و پلمپ نمایند و در صورت استفاده از دفاتر ثبت و پلمپ شده نانویس سال یا سال های قبل، موظفند ظرف سی روز از تاریخ شروع سال مالیاتی جدید، مراتب را با ذکر مشخصات دفاتر مزبور، به حوزه مالیاتی ذیربط اعلام نمایند. توضیح اینکه ” سال مالیاتی عبارت است از یک سال شمسی که از اول فروردین ماه هر سال شروع و به آخر اسفند ماه همان سال ختم می شود . لکن در مورد اشخاص حقوقی مشمول مالیات، که سال مالی آن ها به موجب اساسنامه ، با سال مالی مالیاتی تطبیق نمی کند، درآمد سال مالی آن ها به جای سال مالیاتی، مبنای تشخیص مالیات قرار می گیرد ” ( ماده 155 قانون مالیات های مستقیم )
– سفید ماندن تمام صفحه در دفتر روزنامه و دفتر مشاغل به منظور سوء استفاده به استثنای موارد مذکور در تبصره 19 آیین نامه .به موجب این تبصره : سفید ماندن تمام صفحه دفتر روزنامه و دفتر مشاغل در اثنای عملیات ، هر گاه برای ثبت تزاز افتتاحی باشد، جایز است. همچنین سفید ماندن ذیل صفحات دفتر در آخر هر روز یا هر ماه به شرطی که اسناد دارای شماره ردیف بوده و قسمت سفید مانده با خط بسته شود به اعتبار دفتر خللی وارد نمی سازد.
– عدم ثبت خلاصه عملیات شعب در دفاتر مرکز، طبق مقررات ماده 14 آیین نامه. به موجب این ماده : ” موسساتی که دارای شعبه هستند، مکلفند با نوجه به روش های حسابداری خود، خلاصه عملیات شعبه یا شعب خود را، در صورتی که دارای دفاتر پلمپ شده باشند، لااقل سالی یک بار، و در غیر این صورت ، ماه به ماه در دفاتر موسسه ثبت کنند “.
– عدم ارائه آیین نامه یا دستورالعمل های کار ماشین و برنامه های آن، در اشخاصی که از سیستم های مکانیکی یا الکترونیکی استفاده می نمایند. اشتباه حساب حاصل در ثبت عملیات، در صورتی که نسبت به اصلاح آن طبق مقررات تبصره ماده 10 آیین نامه اقدام نشده باشد. تبصره ماده 10 آیین نامه : ” اشتباهات حساب حاصل در ثبت عملیات، در صورتی که بعداَ در اثنای عملیات سال مربوط مورد توجه واقع و به اصلاح آن در دفتر، مبادرت و مستندات آن ارائه شود، به اعتبار دفاتر خللی وارد نخواهد کرد “.
- اثر رد دفاتر قانونی از نظر مالیاتی
در صورتی که دفاتر ابرازی مودی،با توجه به نحوه نگاهداری و تحریر و تنظیم حساب های آن، به نظر ممیز و تایید سرممیز مالیاتی ذیربط، غیرقابل رسیدگی تشخیص داده شود و یا به علت عدم رعایت موازین قانونی و مقررات آیین نامه نحوه تنظیم و تحریر و نگاهداری دفاتر، مورد قبول واقع نشده و مردود اعلام گردد، ممیز مالیاتی باید مراتب را با ذکر دلایل کافی ، کتباَ به مودی ابلاغ وپرونده امر را جهت رسیدگی به هیات مودی مربوط، ظرف یک ماه از تاریخ ابلاغ فوق، به آن هیات مراجعه و با ادا توضیحات کتبی لازم و ارائه دلایل و مدارک کافی، رفع اشکال نماید، تشخیص درآمد مشمول مالیات بر اساس رسیدگی به دفاتر انجام خواهد شد. در غیر این صورت، بر اساس رای هیات مزبور، تشخیص درآمد مشمول مالیات به طریق علی الراس به عمل خواهد آمد.
هرگاه دفاتر اسناد و مدارک مودی، مورد قبول برای تشخیص درآمد مشمول مالیات قرار گیرد، تخلفات به عمل آمده در آن ها ، از قبیل قلم زدن ، تراشیدن ، پاک کردن و محو کردن مندرجات دفاتر ، جای سفید گذاشتن در صفحات دفاتر روزنامه و دفتر مشاغل یا سفید ماندن تمام صفحه در آن ها و غیره ، موجب تعلق جریمه می باشد. حداکثر جریمه مقرر برای یک یا چند مورد به موجب قسمت اخیر تبصره یک ماده 95 قانون مالیات های مستقیم، بدین شرح خواهد بود
