اوراق قرضه در شرکت های سهامی عام به منظور افزایش سرمایه

بر اساس ماده 51 لایحه اصلاح قسمتی از قانون تجارت ، شرکت های سهامی عام می توانند به منظور جذب نقدینگی دست به انتشار اوراق قرضه بزنند. 
طبق ماده 52 لایحه قانونی اوراق قرضه اوراق قابل معامله است که معرف مبلغی وام است با بهره معین که تمامی آن یا اجزاء آن در موعد یا مواعد معین باید مسترد گردد. "
به موجب ماده 53 لایحه اصلاحی مذکور ، دارندگان اوراق قرضه در اداره شرکت هیچ گونه دخالتی ندارند و فقط به عنوان بستانکار شرکت محسوب می شوند. 
انتشار اوراق قرضه هنگامی امکان پذیر است که کلیه سرمایه به ثبت رسیده شرکت تادیه گردد و حداقل دو سال تمام از تاریخ ثبت شرکت گذشته و دو ترازنامه آن به تصویب مجمع عمومی رسیده باشد.

• مندرجات الزامی در اوراق قرضه

اوراق قرضه بر اساس ماده 60 لایحه اصلاحی قسمتی از قانون تجارت باید شامل نکات ذیل بوده و امضا شود :
1- نام شرکت 
2- شماره و تاریخ ثبت شرکت 
3- مرکز اصلی شرکت 
4- مبلغ سرمایه شرکت 
5- مدت شرکت 
6- مبلغ اسمی و شماره ترتیب و تاریخ صدور اوراق قرضه 
7- تاریخ و شرایط بازپرداخت قرضه 
8- تضمیناتی که احتمالاَ برای اوراق قرضه در نظر گرفته شده است. 
9- در صورت قابلیت تبدیل ورقه قرضه به سهام شرکت مهلت و شرایط آن

• اوراق قرضه به منظور افزایش سرمایه

در صورتی که مقارن با اجازه انتشار اوراق قرضه مجمع عمومی فوق العاده به پیشنهاد هیات مدیره و گزارش بازرسان تصویب نماید که اوراق قرضه قابل تعویض با سهام شرکت باشد در این صورت باید افزایش سرمایه شرکت را معادل مبلغ قرضه تصویب نماید. اما تنها تصویب مجمع عمومی کافی نیست بلکه مطابق ماده 62 لایحه قانونی " افزایش سرمایه ... قبل از صدور اوراق قرضه باید بوسیله یک یا چند بانک و یا موسسه مالی معتبر پذیره نویسی مبنی بر دادن اینگونه سهام بدارندگان اوراق قرضه و سایر شرایط مربوط به آن بین شرکت و اینگونه پذیره نویسان منعقد شده است نیز باید به تصویب مجمع عمومی فوق العاده برسد وگرنه معتبر نخواهد بود . "
بانک ها و موسسات مالی معتبر را که در ماده 62 ذکر شده است " شورای پول و اعتبار" که یک سازمان دولتی است تعیین خواهد نمود. 
بنابراین وقتی یک بانک یا موسسه مالی نسبت به مبلغ میزان افزایش سرمایه مصوب مجمع عمومی فوق العاده پذیره نویسی کرد در واقع آن را تضمین نموده است و پس از این پذیره نویسی است که قرارداد راجع به آن و شرایط مقرر بین پذیره نویس ( بانک یا موسسه مالی ) با شرکت در مجمع عمومی فوق العاده تصویب و سپس اوراق قرضه قابل تعویض به سهام شرکت منتشر خواهد شد. 
اوراق قرضه ای که در مقام افزایش سرمایه انتشار می یابد و علاقه مندان به خرید آن اقدام می کنند به دارندگان خود حق می دهد تحت شرایط و ترتیبی که در ورقه قید شده است اوراق خود را با سهام تعویض نمایند و به این جهت شرایط و ترتیب تعویض ورقه قرضه با سهم باید در مقنن ورقه قرضه قید شود تا طرفین مطابق آن عمل نمایند. 
سهامی که در مورد تعویض با اوراق قرضه صادر می شود سهام با نام خواهد بود و تا انقضای موعد قرضه وثیقه تعهد پذیره نویسان در برابر دارندگان اوراق قرضه بوده و در شرکت نگاهداری خواهد شد و قابل تامین و توقیف از طرف بستانکاران نخواهد بود. 
موضوع تعویض اوراق قرضه با سهام به ترتیبی بود که ذکر شد و اما موضوع تبدیل اوراق قرضه به سهام شرکت دارای شرایط و تشریفات قانونی سبک تر از اولی است و پذیره نویسی از طرف بانک یا موسسه مالی معتبر و انعقاد قرارداد بین شرکت و پذیره نویس ضرورت ندارد بلکه کافی است که پس از انجام تشریفات مربوط به اوراق قرضه از قبیل تصویب مجمع عمومی فوق العاده و اعلام به ثبت شرکت ها و آگهی ثبت شرکت ها در روزنامه رسمی و آگهی مراتب مزبور از طرف شرکت در روزنامه کثیرالانتشاری که آگهی های مربوط به شرکت در آن منتشر می شود شرکت اوراق قرضه قابل تبدیل به سهام شرکت را انتشار خواهد داد. 
مقررات مربوط به تبدیل اوراق قرضه به سهام شرکت در مواد 69 و 70 لایحه قانونی به این شرح انعکاس یافته است :
ماده 69- اوراق قرضه ممکن است قابل تبدیل به سهام شرکت باشد در این صورت مجمع عمومی فوق العاده ای که اجازه انتشار اوراق قرضه را می دهد شرایط و مهلتی را که طی آن دارندگان این گونه اوراق خواهند توانست اوراق خود را به سهام شرکت تبدیل کنند تعیین و اجازه افزایش سرمایه را به هیات مدیره خواهد داد. 
ماده 70- در مورد ماده 69 هیات مدیره شرکت بر اساس تصمیم مجمع عمومی مذکور در همان ماده در پایان مهلت مقرر معادل مبلغ بازپرداخت نشده اوراق قرضه ای که جهت تبدیل به سهام شرکت عرضه شده است سرمایه شرکت را افزایش داده و پس از ثبت این افزایش در مرجع ثبت شرکت ها سهام جدید صادر و به دارندگان اوراق مذکور بازپرداخت نشده اوراقی که به شرکت تسلیم کرده اند سهم خواهد داد. 
در خاتمه باید یادآور شد که اوراق قرضه چه قابل تعویض ( با سهام ) اشخاص یا موسسات دیگر و چه قابل تبدیل ( به سهام ) خود شرکت در اختیار مطلق دارندگان خود بوده و تعویض و تبدیل تابع میل آن ها است و سهامداران سابق شرکت هیچگونه حق رجحانی در مورد سهام مربوط به اوراق قرضه نخواهند داشت. 

ثبت شرکت فکر برتر- https://companyregister.ir